Otyłość to choroba cywilizacyjna. Według Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) częstość występowania otyłości w kolejnych latach będzie intensywnie narastać. Problem w różnym stopniu dotyczy różnych państw, grup społecznych, kobiet i mężczyzn, jednakże w większości krajów aż 30% – 80% dorosłych ma nadwagę.
Metody walki z otyłością są różnorakie. Poczynając od podstawy, jaką jest zmiana diety oraz odpowiednia aktywność fizyczna, poprzez metody farmakologiczne, kończąc na leczeniu chirurgicznym, które zwykle jest ostatecznym sposobem terapii, gdy wcześniejsze metody zawodzą lub gdy już na etapie rozpoznania wydają się być nieskuteczne.
Metody operacyjnego leczenia otyłości
Stan odżywienia człowieka oceniany jest za pomocą wskaźnika masy ciała (body mass index – BMI), obliczanego według wzoru: masa ciała [kg] / (wzrost [m])². Gdy BMI ≥30 kg/m² wówczas można rozpoznać otyłość. Opisywany wskaźnik jest również kryterium kwalifikującym pacjenta do operacyjnego leczenia otyłości, czyli do tzw. operacji bariatrycznych. Wartością kwalifikującą do operacji jest BMI ≥ 40 kg/m² lub BMI ≥35 kg/m² ze współistniejącymi chorobami, jak nadciśnienie tętnicze czy cukrzyca. Opracowano wiele metod operacyjnych, które dzielimy na ograniczające lub wyłączające.
Metody ograniczające, poprzez zmniejszenie pojemności żołądka, powodują ograniczenie objętości posiłku. Zaliczane są do nich zabiegi:
laparoskopowego przewiązania żołądka regulowaną opaską – polega to na założeniu w górnej części żołądka silikonowej opaski z balonem, którego objętość jest regulowana przez wypełnianie solą fizjologiczną. Technika nie wymaga wykonywania zespoleń, a naturalne stosunki anatomiczne przewodu pokarmowego są zachowane. Opaska jest zabezpieczona przez naszycie na nią fragmentu wolnej ściany żołądka;
laparoskopowej rękawowej resekcji żołądka – dokonuje się tu pionowego wycięcia części żołądka, usuwane jest dno i część trzonu żołądka, pozostawiając mały (100–150 ml) zbiornik żołądkowy. Również nie wykonuje się tutaj zespoleń jelita z żołądkiem;
pionowej opaskowej plastyki żołądka – metoda rzadko stosowana, polega na wytworzeniu małego zbiornika przez pionowe przeszycie żołądka staplerem. Zbiornik zabezpiecza się dodatkowo opaską chroniącą przed poszerzeniem się ujścia zbiornika do dalszej części żołądka.
Techniki ograniczające, w porównaniu do metod wyłączających, to operacje technicznie łatwiejsze, krótsze i mniej obciążające dla pacjenta. Nie występuje tu zespół poposiłkowy, nie dochodzi do zaburzeń wchłaniania czy niedoborów pokarmowych. Jednak utrata masy ciała jest mniejsza niż po operacjach wyłączających.
Operacje wyłączające powodują kontrolowane zaburzenia wchłaniania przez wyłączenie odcinka przewodu pokarmowego z pasażu treści pokarmowej. Dodatkową korzyścią oprócz zmniejszenia masy ciała, jest poprawa kontroli glikemii, a często nawet ustąpienie cukrzycy typu 2. Są to techniki trudniejsze, a zalicza się do nich zabiegi:
wyłączenia żółciowo-trzustkowego – polega to na wycięciu części żołądka i zespoleniu żołądkowo-jelitowym, objętość pozostawionego żołądka wynosi 200 –500 ml, a duża część jelita zostaje wyłączona z pasażu;
wyłączenia żółciowo-trzustkowego z przełączeniem dwunastniczym – dodatkowo dochodzi do ograniczenia w postaci rękawowej resekcji żołądka.
Nierzadko leczenie otyłości wymaga łączenia technik ograniczający i wyłączający. Najczęściej stosowaną jest tzw. wyłączenie żołądkowe typu Roux-en-Y. Efektem jest większa redukcja masy ciała przy mniejszym ryzyku niedoborów żywieniowych.
W wywiadzie udzielonym dla portalu abczdrowie.pl, prof. dr hab. Waldemar Karnafel informuje, że szacunkowo 30-50% ludzi otyłych nie wyjdzie z choroby. Jest to smutna prawda, tym bardziej, że otyłość stanowi przyczynę innych dolegliwości, takich jak cukrzyca, problemy ze stawami, czy nadciśnienie tętnicze. To tylko potwierdza jak ważna jest dieta, ruch i dbanie o siebie w każdej sferze. Więcej o leczeniu chirurgicznym przeczytasz na blogu